ارزیابی لاین‌های لوبیا سفید بر اساس صفات فنولوژیکی و زراعی با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

به منظور ارزیابی و گروه‌بندی 45 لاین و رقم لوبیا سفید بر اساس صفات درصد سبزشدن، شاخص سبزشدن، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا 50 درصد غلاف‌دهی، روز تا 90 درصد رسیدگی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، طول غلاف، زیست‌توده تک‌بوته و عملکرد دانه تک‌بوته، آزمایشی در سال 1388 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تجزیه خوشه‌ای برمبنای صفات فنولوژیک و زراعی، ژنوتیپ‌های لوبیا را در سه گروه زودرس با عملکرد و اجزای عملکرد بالا، دیررس با عملکرد و اجزای عملکرد بالا، و زودرس با عملکرد و اجزای عملکرد پایین تقسیم‌بندی نمود. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نیز که سه مؤلفه اصلی اول 29/82 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها با استفاده از نمودارهای دو بعدی تطابق زیادی با نتایج حاصل از تجزیه کلاستر داشت. در مجموع ژنوتیپ‌های گروه اول لوبیا سفید که در عین زودرسی، عملکرد و اجزای عملکرد بالایی داشتند، به عنوان بهترین ژنوتیپ‌ها برای ارزیابی بیشتر تا دستیابی به ارقام اصلاح شده و همچنین انتخاب والدین مناسب برای دورگ‌گیری‌ها، شناسایی شدند.